Schicht im Schacht.¹ Glück auf und vorbei.² De spreekwoorden die zijn geleend van de mijnindustrie, die tegenwoordig overal te horen is, laten vaak een versleten ondertoon achter. Praat je het lot van de lotgenoten voor de gek, of is het een serieuze spijt voor een sector die Duitsland veel heeft te danken? En hoe zit het met de steenkool in het buitenland?

Het sterven van de kolenmijnen is niet nieuw

Het feit dat de steenkool al lang zijn hoogtepunt heeft bereikt, is geen nieuwe ontdekking. Hernieuwbare energie blijft de markt pushen en elektriciteit uit steenkool overbodig maken. Maar zelfs de term "Zechensterben" ³ is al enkele decennia oud. Na de Tweede Wereldoorlog bleven geïmporteerde kolen, goedkoper aardgas en aardolie de binnenlandse energiebronnen vervangen.

Het sterven begon en er gebeurde wat er moest gebeuren. Het Ruhrgebied, dat de arbeiders eerder in een zeer korte tijd als een magneet aantrok, worstelde in toenemende mate met werkloosheid. Waar de "kolenhype" door industrialisatie in de 19e eeuw van kleine "Käffern" zoals Essen  (1850 ongeveer 8.000, 1900 ongeveer 120.000 inwoners) een enorme metropool had gecreëerd. Een paar dagen geleden met de sluiting van de laatste Duitse mijn Prosper-Haniel in Bottrop, werd een streep getrokken onder de Duitse steenkool. Het spreekwoordelijke gat waarin werknemers in de mijnbouw al enkele jaren vallen, is echter nog lang niet gedicht.

De lorries rollen nog steeds in het buitenland

Hoewel er altijd beloftes zijn van politici om structurele verandering sociaal rechtvaardig te maken, voelen veel mijnwerkers er heel weinig van. Vooral voor jonge, goed opgeleide kompels zou dit dus in aanmerking kunnen komen voor een carrière in het buitenland. Omdat in andere landen in de toekomst steenkool zal worden gewonnen. Dit betekent niet direct de bedrijven in China of India, waar de veiligheid vaak ontbreekt. Integendeel, de VS, Rusland of Spanje kunnen een alternatief zijn.

1 Schicht im Schacht betekend dat een situatie is beëindigd. Schicht = Dienst/Shift, Schacht = (mijn)schacht
2 Glückauf of Glück Auf of Glück auf is een groet onder mijnwerkers
3 Zechensterben is een synoniem voor het "overlijden van mijnen"
4 Käffer, meervoud van Kaf, is een informele, denigrerende gebruikte naam voor een saaie plaats